Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

Η Αργυρώ Μουντάκη συνομιλεί με την Βίκυ Καποτά στις 16/02/2017 στην ΕΡΑ Βόλου για το καινούριο βιβλίο της "Το Στοιχειωμένο Σπίτι" από τις Εκδόσεις Μίνωας.


Συνομιλώντας με τον Μανόλη Φούμη στον ΣΚΑΪ Κρήτης για Το Στοιχειωμένο Σπίτι (Εκδόσεις Μίνωας)


Συνομιλώντας με τη Ζηνοβία Σαπουνά στον Παραπολιτικά FM για Το Στοιχειωμένο Σπίτι


Κυριακή 16 Αυγούστου 2015

Γράφοντας στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για το βιβλίο "Ο Παίκτης" του Φ. Ντοστογέφσκι

Γράφοντας στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ για το "Ο Παίκτης" του Φ. Ντοστογέφσκι

ΒΙΒΛΙΟ 

Ντοστογεφσκική κατάρρευση

ΑΡΓΥΡΩ ΜΟΥΝΤΑΚΗ
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ
Φιόντορ Ντοστογέφσκι
O παίκτης
μτφρ.: Κίρα Σίνου
εκδ. Μίνωας, 2015


Βρισκόμαστε στο 1865 και ο Φιόντορ Ντοστογέφσκι βιώνει την οικονομική καταστροφή και την ερωτική απόρριψη. Αιτία το πάθος του για τον τζόγο, αλλά και ο έρωτάς του για μία από τις πιο χειραφετημένες γυναίκες της εποχής, η οποία απορρίπτει την πρόταση γάμου του και λόγω της εξάρτησής του στον τζόγο. Στα όρια της συντριβής συνάπτει συμβόλαιο με τον εκδότη του, ο οποίος του προκαταβάλλει τα χρήματα με τον όρο να του παραδώσει νέο έργο σε σύντομο χρονικό διάστημα. Διαφορετικά θα έχανε τα δικαιώματα για όλα τα προηγούμενα βιβλία του για τα επόμενα εννέα χρόνια.

Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, το 1866, ο Ντοστογέφσκι υπαγορεύει σε στενογράφο, τη μετέπειτα σύζυγό του, το κείμενο ενός από τα πιο αυτοβιογραφικά βιβλία του. Αποστασιοποιημένος από τα πάθη του πλέον, αναπαριστά τη ζωή του σε ένα μυθιστορηματικό πλαίσιο με όρους ρεαλιστικούς, όπως και το λογοτεχνικό ρεύμα της εποχής, το οποίο αντιπροσωπεύει.

Ο ρεαλισμός σε συνδυασμό με τη βιωματική διάσταση της ιστορίας τίκτουν το βιβλίο «Ο παίκτης». Ο Ντοστογέφσκι κινείται σε τρίπτυχα, πολλά και πολυεπίπεδα και με εναλλαγές των συστατικών στοιχείων τους. Ο τζόγος, ο έρωτας και η περιπέτεια, οι τρεις θεματικές του βιβλίου, που εναλλάσσονται ως κεντρομόλοι δυνάμεις του έργου, και που συνάμα δημιουργούν μαγνητικά πεδία αλληλεξαρτώμενα, αναλύονται βαθιά με την ασφαλή γνώση του «εμπειρογνώμονα».

Με σαφείς διαχωριστικές γραμμές των τριών δομικών μερών του έργου, δίχως να κρατάει ισοδυναμία έκτασης και χρόνου στα εξωτερικά πλαίσια των τριών αυτών μερών, αλλά αντιστρόφως ανάλογα, με τις εκτενείς περιγραφές να καλύπτουν μικρό διάστημα μυθιστορηματικού χρόνου, ενώ οι σύντομες περιγραφές συμπυκνώνουν μεγάλης έκτασης μυθιστορηματικό χρόνο, με πολλά ερωτικά τρίγωνα, τα οποία δημιουργούνται από μία κοινή δεξαμενή ηρώων, και με την επίφαση τριών κοινωνικών τάξεων, που εμπλέκονται μεταξύ τους, ο Ντοστογέφσκι δημιουργεί αριστουργηματικά την αντανάκλαση μιας κοινωνίας.
Ο «Παίκτης» μπορεί ναι μεν να είναι ο καθρέπτης, στον οποίο ο συγγραφέας βλέπει τον εαυτό του βυθισμένο σε όλα τα ανεξέλεγκτα πάθη του και που στην όψη του ειδώλου του αυτοχαστουκίζεται, αποτελεί δε και ένα ισχυρό κοινωνικό σχόλιο, καθώς αντικατοπτρίζει μια εποχή και τη νοοτροπία μιας κοινωνικής τάξης, η οποία δεν έχει μάθει να εργάζεται, αλλά επιδιώκει να ζει από τα δεδουλευμένα προηγούμενων γενεών, ενώ τα τυχερά παιχνίδια συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των φορέων κάθε μορφής τυχοδιωκτισμού. Η γυναίκα παρουσιάζεται και από τις δύο όψεις: Η γυναίκα που αμοραλιστικά επιδιώκει τον πλούσιο γάμο, αλλά και η γυναίκα που εκπλήσσει και επιλέγει την αγάπη. Παράλληλα, ο συγγραφέας δίνει διάσπαρτα μέσα στο βιβλίο τις στερεοτυπικές απόψεις της εποχής για τους τέσσερις λαούς, που αντιπροσωπεύονται στο έργο του, τους Ρώσους, τους Γερμανούς, τους Αγγλους και τους Γάλλους, κάτι που το καθιστά ακόμα πιο ενδιαφέρον για την κοινωνιολογική ερμηνεία της εποχής του, αλλά και για τη συγκριτική σχέση με το σήμερα.

Η μετάφραση της Κίρας Σίνου στη συγκεκριμένη έκδοση αφήνει ελεύθερα να αναδυθεί η ευωδία της εποχής, αλλά και ο ρεαλισμός στον λόγο του συγγραφέα.


Σάββατο 1 Αυγούστου 2015

Συνέντευξη της Αργυρώς στην εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΑ στις 15/03/2015


Συνέντευξη της Αργυρώς Μουντάκη στον Δημήτρη Ράλλη.

Γιατί θελήσατε να ασχοληθείτε με το θέμα της Ενδοσχολικής βίας;

Δεν είναι ότι θέλησα να ασχοληθώ με το θέμα αυτό καθ’ αυτό ως στόχο, η ιστορία η ίδια απαίτησε να υπάρχει μέσα στην πλοκή της αυτή η εξέλιξη. Όταν ένα παιδί βιώνει ρατσιστικές συμπεριφορές και μάλιστα πολυεπίπεδα από συνομηλίκους, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτό θα ενέχει και ενδοσχολική βία. Εξάλλου η ρατσιστική συμπεριφορά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βία. Και η βία παίρνει πολλές μορφές: σωματική, λεκτική, ψυχολογική, ηλεκτρονική. Έτσι προέκυψε το θέμα της ενδοσχολικής βίας μέσα στο βιβλίο, ως απόρροια αλλά και αντανάκλαση της πραγματικότητας.

Πώς βιώνει η ηρωίδα σας αυτές τις μορφές βίας;

Η Αλίσα υποφέρει. Υποφέρει επειδή λόγω της διαφορετικότητάς της περιθωριοποιείται και βιώνει άσχημες συμπεριφορές κυρίως από τα κορίτσια της τάξης της και ειδικά από ένα κορίτσι, την Λουκία. Η Λουκία τη ζηλεύει πάρα πολύ. Και τη ζηλεύει για δύο λόγους: Για τον απλό λόγο ότι έχει γίνει το κορίτσι του Πέτρου, ο οποίος ήταν ο διακαής πόθος της Λουκίας, και για τον πιο σύνθετο ότι η Αλίσα ερχόμενη ως μετανάστρια από μια ξένη χώρα καταφέρνει και επιβιώνει με την οικογένειά της στην Ελλάδα, ενώ οι γονείς της Λουκίας όντες και οι δύο άνεργοι δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν στην ίδια τους την πατρίδα τους, την Ελλάδα, αλλά αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό στην αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Αυτή η αντίφαση εξοργίζει την Λουκία. Όμως η Λουκία δεν κατανοεί το λογικό: Ότι οι γονείς της Αλίσα κάνουν χειρωνακτικά επαγγέλματα, γι’ αυτό και βρήκαν δουλειά στην Ελλάδα, ενώ οι δικοί της γονείς όντες πολύ μορφωμένοι, εν μέσω κρίσης δεν μπορούν να βρουν εργασία στην Ελλάδα. Έτσι αναγκάζονται να αναζητήσουν εργασία εκτός Ελλάδας, κάτι που σημαίνει αλλαγή περιβάλλοντος και για την Λουκία. Η Αλίσα πέφτει λοιπόν θύμα της Λουκίας. Και η Αλίσα βιώνει όλη αυτήν την κακοποίηση από τη συμμαθήτριά της πολύ άσχημα. Στενοχωριέται, υποφέρει, έχει μία έντονη εσωστρέφεια που δυσχεραίνει την ζωή της. Μόνο όταν ξεκινάει να μιλάει, σε πρώτο επίπεδο στη μητέρα της, αρχίζει να λύνεται και το κουβάρι του άγριου νήματος, αρχίζουν σιγά σιγά να δίνονται εναύσματα για άμβλυνση και εξομάλυνση της κατάστασης.

Στο σχολείο ως εκπαιδευτικός έχετε συναντήσει φαινόμενα βίας;

Ναι, έχω συναντήσει. Σε διάφορες μορφές. Πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Είναι διαφορετικά τα διάσπαρτα και τυχαία περιστατικά βίας από μαθητές προς άλλους μαθητές λόγω συνήθως μίας διαφωνίας, διαμάχης, αντιζηλίας ή οτιδήποτε άλλο και άλλο η συστηματική και στοχοποιημένη βία από έναν συγκεκριμένο μαθητή ή μία συγκεκριμένη ομάδα μαθητών προς έναν συγκεκριμένο μαθητή ή μία συγκεκριμένη ομάδα μαθητών. Την πρώτη περίπτωση που δεν είναι η περίπτωση που χαρακτηρίζουμε ως bullying την συναντάμε πολύ συχνά, ίσως και από το νηπιαγωγείο ή και πιο πριν από τον παιδικό σταθμό, αν κρίνω από την εμπειρία μου ως μαμά. Όμως αυτό ενδεχομένως πάντα υπήρχε σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Η περίπτωση του bullying είναι διαφορετική. Φανερώνει στοχοποίηση, εμπάθεια μπορεί και μίσος.

Πώς μπορούμε να παρέμβουμε στην περίπτωση του bullying;

Ως γονείς σίγουρα το πιο βασικό είναι να έχουμε όχι απλώς καλή αλλά άριστη σχέση με το παιδί μας, ώστε αν του συμβεί κάτι τέτοιο να έχει την άνεση να έρθει να μας μιλήσει ανοιχτά γι’ αυτό που του συμβαίνει. Έπειτα θα πρέπει να μιλήσουμε με ειδικούς. Σίγουρα δεν είμαστε εμείς που θα λύσουμε το πρόβλημα, καθώς ως γονείς δεν διαθέτουμε την απαραίτητη νηφαλιότητα, κάτι που μπορεί όχι μόνο να μην επιλύσει αλλά και να δυσχεράνει την κατάσταση. Όσον αφορά την διαμεσολάβηση των εκπαιδευτικών τώρα, πρόσφατα είχα παρακολουθήσει μία ενημέρωση από το Χαμόγελο του Παιδιού και αυτό που τόνιζε πολύ ο ψυχολόγος ήταν ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μιλάνε, να μιλάνε για το τι αντιμετωπίζουν. Κατόπιν να δίνουμε το λόγο στους θύτες ευθέως και δίχως περιστροφές, να εξηγήσουν την συμπεριφορά τους και ενδεχομένως και ενώπιον όλης της τάξης. Κάτι τέτοιο θα κάνει τα παιδιά να συνειδητοποιηθούν και να αντιληφθούν το σωστό και το λάθος. Γιατί υπάρχουν και παιδιά που ενώ δεν ασκούν βία, όμως βρίσκονται να την επικροτούν ή και να την παρατηρούν αμέτοχοι. Υπάρχει βέβαια και ο άλλος τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου, αυτός που χρησιμοποιώ και στο «Κορίτσι του Πέτρου». Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενσωματώσουν τα περιθωριοποιημένα παιδιά σε ομάδες εργασίας κι έτσι με αυτόν τον τρόπο να δοθεί στα παιδιά η δυνατότητα να γνωριστούν καλύτερα μέσα από τη συνεργασία και την προσπάθεια επίτευξης ενός κοινού στόχου. Αυτή είναι μία μέθοδος που εγώ η ίδια την έχω εφαρμόσει στην πράξη και έχω δει ότι επιφέρει θεραπευτικά αποτελέσματα σε τέτοιες δύσκολες και δυσάρεστες καταστάσεις.

Τι μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά-θύτες να ηρεμήσουν και να έχουν μια καλύτερη συμπεριφορά;

Θεωρώ –δίχως να είμαι ψυχολόγος- η καλή σχέση με τους γονείς τους. Σπάνια τα παιδιά –από παρατήρηση το λέω αυτό- ασκούν βία, αν έχουν καλές οικογενειακές σχέσεις. Έπειτα, να έχουν καλές σχέσεις με τα αδέρφια τους και το σχολικό και φιλικό τους περιβάλλον. Η οικογένεια μπορεί επίσης να βοηθήσει ώστε το παιδί να «παρασυρθεί» σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως είναι ο αθλητισμός, οι τέχνες, για παράδειγμα η μουσική και τα εικαστικά κλπ. Οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν το παιδί όχι μόνο να καλλιεργήσει σώμα και πνεύμα, αλλά και να μάθει να συνυπάρχει σε διάφορα περιβάλλοντα, να κοινωνικοποιείται ομαλά και να αποδέχεται το διαφορετικό μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία επαφής με τον έξω κόσμο. Η εξωστρέφεια της οικογένειας και του παιδιού κατά τη γνώμη μου βοηθάει σε αυτό το κομμάτι.

Στην ημερίδα, στην οποία θα συμμετέχετε στο 32 Σχολείο Βόλου τι ακριβώς θα συζητηθεί;

Ο κύριος Βεντήρης θα μιλήσει ως Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου για την ενδοσχολική βία, από το δικό του δύσκολο μετερίζι, και οι συγγραφείς θα θέσουμε τα δικά μας θέματα και προβληματισμούς και με βάση τα βιβλία μας, που αφορούν στο θέμα. Προσωπικά χαίρομαι πολύ που θα έχουμε αυτή τη συνάντηση, στην οποία θα μπορούμε όλοι να πούμε τη γνώμη μας, να θέσουμε τα ερωτήματα και τις σκέψεις μας, και μέσα από μία δημιουργική συζήτηση να βγάλουμε ωφέλιμα συμπεράσματα, που θα μας βοηθήσουν για την αυτοβελτίωσή μας αλλά και των παιδιών μας. Θα χαρούμε πολύ να σας έχουμε όλους εκεί.