Τρίτη 22 Ιουλίου 2014

"Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ", Πασχαλία Τραυλού, Μεταίχμιο, 2014

"Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ", κριτική από την Αργυρώ Μουντάκη

Πασχαλία Τραυλού
Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ
Μεταίχμιο, 2014

Επειδή τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται....


“Μάνα”, η ιερότερη λέξη και έννοια στον κόσμο συνυφασμένη με την αγνότερη μορφή της λέξης “Αγάπη”. Τί είναι αυτό που μπορεί να οπλίσει το χέρι μιας μάνας να σκοτώσει τα ίδια της τα παιδιά; Η εκδίκηση; Και αν ναι, η εκδίκηση προς ποιον; Προς τον άντρα της; Αυτό το ερώτημα θέτει η Πασχαλία Τραυλού στο νέο της μυθιστόρημα “Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ”. Και αναρωτιέται ορθώς μέσα από τις φωνές και τις σκέψεις των ηρώων της μήπως τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. Με αφόρμηση τη Μήδεια του Ευριπίδη και μόνο με αυτό, δίχως να αγγίζει ή να σχολιάζει σε κανένα σημείο το κλασσικό έργο, η συγγραφέας στήνει και ξετυλίγει τη δική της, πολύ καλά τεκμηριωμένη εκδοχή για το λόγο που μπορεί να ωθήσει μια μάνα να γίνει Μήδεια.

Η ιστορία ξεκινάει με τη δίκη της Αιμιλίας Στρατάκη. Η Αιμιλία σκότωσε τα δύο παιδιά της με δηλητήριο μέσα σ' ένα περιβάλλον αγάπης και φροντίδας. Στη δίκη συναντιoύνται τέσσερις ετερόκλιτοι άνθρωποι, οι οποίοι όμως έχουν ένα κοινό: εκφράζουν μια συμπάθεια πρς την Αιμιλία Στρατάκη, τη δολοφόνο των ίδιων των παιδιών της. Η λιποθυμία μίας ανύμπορης ηλικιωμένης μέσα στο δικαστήριο, τους φέρνει αρκετά κοντά. Συνάμα η συγγραφέας αρχίζει να ξετυλίγει τις τέσσερις παράλληλες ιστορίες τους, μία εκ των οποίων διαπιστώνεται στην πορεία ότι εμπλέκεται άμεσα με την ιστορία της παιδοκτόνου. Η συγγραφέας ασχολείται με την επίδραση της μάνας σε όλες αυτές τις ιστορίες. Πώς η ελληνίδα μάνα αντιδρά στο άκουσμα ότι το παιδί της είναι ομοφυλόφιλος; Παρουσιάζονται και οι δύο πιθανές αντιδράσεις, και η αρνητική και η αν όχι θετική, αυτή της αποδοχής. Πώς η χειραφετημένη άγαμη μητέρα επηρεάζει την αγνώστου πατρός κόρη της; Η κόρη της πώς γίνεται να πέφτει σε λάθη, τα οποία έχει γαλουχηθεί να αποφυγεί; Πώς εξηγείται ο ψυχολόγος να στάθηκε αδύναμος να αφουγκραστεί τον πόνο και τις αγωνίες της γυναίκας του, ώσπου εκείνη τον εγκαταλείπει, αφήνοντας τον να μεγαλώνει μόνος του δύο μικρά παιδιά; Και δικαιολογείται μία μητέρα να ζητάει από τη μία της κόρη να θυσιαστεί για χάρη της άλλης; Όλα αυτά τα εξηγεί η Πασχαλία Τραυλού με λόγο, που ρέει και με μια εκπληκτική ψυχολογική ερμηνευτική όλων των ενεργειών των ηρώων της. Φυσικά η συγγραφέας έχει το επιστημονικό υπόβαθρο να ψυχογραφεί τους ήρωές της και το υποστηρίζει πολύ καλά. Οι αντιθέσεις, τις οποίες χρησιμοποιεί ευφιέστατα υποδαυλίζουν και τονίζουν τις σχέσεις και την αιτιολογική τους σύνδεση με τις ενέργειες των ανθρώπων. Η Αιμιλία θα βρεθεί στο ίδιο κελί με τη Ρουμάνα που σκότωσε τον μαστρωπό της για να μην της πάρει και πουλήσει το παιδί της. Πόσο συγκλονιστική μπορεί να είναι αυτή η αντίθεση!

Με σαφή όρια ανάμεσα στις διακλαδώσεις των συναισθημάτων και της λογικής, με πλοκή που τεκμηριώνει και την πιο μικρή λεπτομέρια, με ύφος γλαφυρό, δίχως την εκμετάλλευση του ενδεχόμενου συναισθηματισμού, που θα μπορούσε να προκύψει από αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα, αλλά αντίθετα με ορθολογιστική τεκμηρίωση της κάθε συναισθηματικής παρέκλισης, η Πασχαλία Τραυλού έχει δομήσει και έχει ζωγραφίσει αριστοτεχνικά τόσο το πλαίσιο όσο και τον καμβά του πίνακά της.

Ένα βιβλίο που όσο κι αν η ιστορία τελειώνει με την ολοκλήρωσή του, η ανάγνωσή του δεν τελειώνει εκεί, ένα βιβλίο που μπορεί να μας αλλάξει, να μας κάνει να σκεφτόμαστε πολλά και για πολύ, ένα βιβλίο, που κάθε Μάνα οφείλει να διαβάσει, για να συνειδητοποιήσει ότι η κάθε λέξη που εκστομίζει η μάνα στο παιδί της μπορεί να του αλλάξει τη ζωή... θετικά ή ... δυστυχώς και αρνητικά.

http://www.thinkfree.gr/thinkculture/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF/%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE-%CF%84%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CF%8C%CF%80%CF%89